Nhập Email của Bạn để nhận Tin Sinh Hoạt từ Tu Viện Kim Cang

TÌM KIẾM  

Tìm Theo

TRANG NHẤT > PHẬT HỌC PHỔ THÔNG
Cỡ chữ:  Thu nhỏ Phóng to
Cập nhật ngày 07/10/2008 (GMT+7)

08 - Nói Về Nghĩa "Bất Giác" Bốn Món Huân Tập

BÀI THỨ TÁM

PHẦN GIẢI THÍCH

NÓI VỀ NGHĨA “BẤT-GIÁC” (tiếp theo)

NÓI VỀ BỐN MÓN HUÂN-TẬP 

CHÁNH VĂN 

       Lại nữa, vì có bốn món huân-tập, nên các pháp tạp-nhiễm và thanh-tịnh được sanh-khởi không dứt. 

1.      Chơn-như (pháp thanh-tịnh) huân-tập.

2.      Vô-minh (các nhơn tạp-nhiễm) huân-tập.

3.      Nghiệp-thức (vọng-tâm) huân-tập.

4.      Cảnh-giới hư-vọng (sáu trần) huân-tập. 

       Sao gọi là “huân-tập”?  -  Chữ “Huân” là xông-ướp; chữ “Tập” là quen.  Thí như y-phục không có mùi thơm, song vì người ta lấy vật thơm xông ướp vào, nên nó quen (có) mùi thơm. 

       Cũng thế, chơn-như là pháp thanh-tịnh thật không có nhiễm-ô, song vì bị vô-minh huân-tập vào, nên có tướng nhiễm-ô.  Trái lại, vô-minh là pháp tạp-nhiễm, cũng không có diệu-dụng thanh-tịnh, chỉ vì bị chơn-như huân-tập vào, nên nó có diệu-dụng thanh-tịnh. 

LƯỢC GIẢI 

       Ðoạn này nói về việc “Huân-tập” của tâm sanh-diệt, để chỉ rõ lý do các pháp sanh-diệt tương-tục.  Ở đây nên lưu-ý nhứt, là hai chữ “huân tập”.  Chúng ta được chứng Thánh Hiền hay bị đọa làm phàm-phu, đều do huân-tập cả. 

       Thí như người không biết uống rượu, gần-gủi bạn rượu nay nếm một giọt, mai nếm một ly, như thế gọi là “Huân”.  Lâu ngày người ấy vì quen hơi rượu, nên ghiền rượu, gọi là “Tập” (tập-quán). 

       Chơn-như và vô-minh huân-tập nhau cũng thế.  Nếu chơn-như mạnh, huân-tập vô-minh, thì vô-minh biến thành tịnh-dụng.  Trái lại, nếu Vô-minh mạnh, huân-tập vào chơn-như, thì chơn-như biến ra tướng nhiễm-ô.  Cũng như nước lạnh và nóng đổ chung một bồn, nếu thế-lực của nước nóng nhiều, thì làm cho nước lạnh trở thành ấm, trái lại, nếu thế-lực của nước lạnh nhiều, làm cho nước nóng trở thành mát. 

       Hằng ngày chúng ta “huân-tập” không biết bao nhiêu việc, huân-tập cái gì thành ra cái nấy.  Huân-tập cái xấu nhiều, thành ra người xấu, huân-tập cái tốt nhiều, thành ra người tốt.  Vào hàng bán hương chiên-đàng, được xông-ướp mùi thơm, thì ta thơm.  Vào hàng bán thịt cá, bị ướp mùi tanh hôi, thì ta hôi.  Gần gủi người hiền huân-tập được đức tánh tốt, thì ta thành người lương-thiện; gần-gủi kẻ ác, huân-tập theo tánh hung-dữ, ta thành người bạo ác.  Bởi thế nên ngạn-ngữ có câu “Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng”.  Hằng ngày chúng ta ở chung-đụng, gần-gủi, lân-la không biết bao nhiêu hạng người, chúng ta phải thận-trọng về sự huân-tạp này.  Huân-tập Phật (chơn-như) thì được thành Phật, huân-tập chúng-sanh (vô-minh) thì làm chúng-sanh. 

       Huân-tập có bốn loại: 

1.      Chơn-như huân-tập.

2.      Vô-minh huân-tập.

3.      Vọng-tâm huân-tập.

4.      Vọng-cảnh huân-tập. 

       Sẽ tuần tự giải-thích từ thô đến tế như sau. 

DO HUÂN-TẬP NÊN CÁC PHÁP NHIỄM-Ô SANH KHỞI KHÔNG DỨT

CHÁNH VĂN 

       Huân-tập thế nào, mà các pháp tạp-nhiễm sanh khởi không dứt?  -  Do chơn-như mà có vô-minh (hoặc); rồi vô-minh làm nhơn trở lại huân-tập vào chơn-như (nghiệp) sanh ra vọng-tâm (khổ); rồi vọng-tâm (khổ) trở lại huân-tập vào vô-minh (hoặc) v.v… 

       Nghĩa là vì chưa ngộ-nhập được chơn-như, nên bất-giác (hoặc, tức là nghiệp-chướng) vọng-niệm sanh khởi (nghiệp, tức là chuyển-tướng) và vọng-hiện ra các cảnh-giới (khổ, tức là hiện-tướng). 

       Rồi do cảnh-giới nhiễm-ô vọng-hiện này (khổ) trở lại huân-tập vào vọng-tâm, sanh ra vọng-niệm chấp-trước (hoặc, tức là bốn món Thô trước) và tạo ra các nghiệp (nghiệp, tức là món Thô thứ năm) rồi chịu tất cả khổ về thân và tâm v.v… (khổ, tức là món Thô thứ sáu).

LƯỢC GIẢI 

       Ðoạn này nói do huân-tập nên các pháp tạp-nhiễm sanh khởi không dứt. 

       Vì chưa ngộ-nhập được chơn-tâm, nên vô-minh bất-giác vọng-động nổi lên (hoặc) rồi huân-tập trở lại chơn-tâm (nghiệp) biến thành vọng-tâm (khổ). 

       Rồi từ vọng-tâm (khổ) trở lại huân-tập vô-minh (hoặc) sanh ra vọng-niệm (nghiệp) và cảnh-giới hư-vọng (khổ). 

       Cảnh-giới hư-vọng (khổ) trở lại huân-tập vọng-tâm, sanh ra vọng-niệm chấp-trước (hoặc) tạo ra các nghiệp (nghiệp) rồi chịu quả khổ về thân và tâm v.v… (khổ). 

       Cũng như 12 nhơn-duyên: Từ vô-minh (hoặc) làm duyên cho hành (nghiệp), hành làm duyên cho thức, danh-sắc, lục-nhập, xúc, thọ (khổ); thọ làm duyên cho Ái (hoặc) và ái làm duyên cho thủ, hữu (nghiệp) sanh và lão-tử (khổ) v.v…  Ba đời nhơn quả, từ hoặc tạo nghiệp (nhơn quá khứ), do nghiệp nên thọ khổ (quả hiện tại).  Rồi khổ lại mê-hoặc tạo nghiệp, (nhơn hiện-tại) và vì tạo nghiệp nên phải chịu khổ về sau (quả vị-lai), v.v…  Như cái vòng tròn không có mối.  Bởi thế nên nói các pháp tạp-nhiễm tương-tục sanh-khởi không dứt. 

CHÁNH VĂN 

       Nói về cảnh-giới hư-vọng (6 trần) huân-tập. 

       Cảnh-giới hư-vọng (6 trần) huân-tập, có hai món: 

1.      Cảnh-giới huân-tập làm tăng-trưởng vọng-niệm (Trí-tướng và Tương-tục-tướng).

2.      Cảnh-giới huân-tập làm tăng-trưởng chấp-thủ (Chấp-thủ-tướng và Kế-danh-tự-tướng). 

       Nói về vọng-tâm (nghiệp-thức) huân-tập. 

       Vọng-tâm huân-tập có hai món: 

1.      Vọng-tâm (nghiệp-thức căn-bản) huân-tập lại căn-bản vô-minh (làm cho Tạng-thức bất đoạn) làm cho các vị Bồ-tát, A-la-hán, Bích-chi-phật (Duyên-giác) phải thọ khổ “Biến-dịch sanh-tử” (sanh-tử biến-đổi). 

2.      Vọng-tâm (phân-biệt sự thức) huân-tập chi-mạt vô-minh (tức là bốn món Thô trước) làm cho chúng phàm-phu chịu khổ phần đoạn sanh-tử.

       Nói về vô-minh huân-tập. 

       Vô-minh huân-tập có 2 món: 

1.      Căn-bản vô-minh huân-tập vào chơn-như làm thành-tựu nghiệp-thức (Tạng-thức).

2.      Chi-mạt vô-minh (kiến, ái) huân-tập vào vọng-tâm làm thành-tựu (tăng-trưởng) phân-biệt sự-thức (ý-thức). 

LƯỢC GIẢI 

       Ðoạn này nói về 3 loại huân-tập (còn loại thứ tư, là chơn-như huân-tập, sẽ nói trong bài sau), từ thô về tế: 

1.      Cảnh-giới hư-vọng 6 trần huân-tập vào vọng-tâm, nuôi lớn chi-mạt vô-minh, cũng gọi là nhuận-sanh vô-minh, tức là Niệm (Trí-tướng và Tương-tục-tướng) và Thủ (Chấp-thủ tướng và Kế-danh-tự tướng). 

2.      Vọng-tâm (nghiệp-thức) huân-tập lại vô-minh, nuôi lớn hai món khổ sanh-tử của phàm-phu và Thánh-giả: a) Vì vọng-tâm (nghiệp-thức) huân-tập vào căn-bản vô-minh, nuôi lớn “vọng-niệm”, làm cho Tạng-thức (A-lại-da) bất đoạn, nên các vị Bồ-tát, Duyên-giác, A-la-hán phải bị khổ biến-dịch sanh-tử. b) Vì vọng-tâm phân-biệt sự-thức (ý-thức) huân-tập vào chi-mạt vô-minh, (Trí-tướng, Tương-tục tướng, Chấp-thủ tướng và Kế-danh-tự tướng, tức là kiến-hoặc và tư-hoặc) nuôi lớn “chấp-thủ”, làm cho 7 thức trước tương-tục mãi mãi, nên chúng phàm-phu phải bị khổ phần-đoạn sanh-tử. 

3.      Vô-minh huân-tập làm thành-tựu nghiệp-thức và phân-biệt sự-thức: a) Vì căn-bản vô-minh huân-tập vào chơn-như, nên làm thành-tựu nghiệp-thức, tức là A-lại-da thức.  b) Vì chi-mạt vô-minh (Kiến: kiến-hoặc; Ái: tư-hoặc) huân-tập vào vọng-tâm (nghiệp-thức), nên làm thành-tựu phân-biệt sự-thức, tức là ý-thức.  Nói chung là 7 thức trước.  Vì 7 thức trước phân-biệt các sự vật, rồi chấp ngã, chấp pháp, nên các sự vật mới thành như thế này, hoặc như thế nọ.  Bởi thế nên gọi là phân-biệt sự-thức. 

Ðã nói “Do huân-tập nên các pháp tạp-nhiễm sanh-khởi không dứt” rồi; tiếp theo đây sẽ nói: “Do huân-tập nên các pháp thanh-tịnh sanh khởi không dứt”. 

DO HUÂN-TẬP NÊN CÁC PHÁP THANH-TỊNH SANH KHỞI KHÔNG DỨT

CHÁNH VĂN

       Huân-tập thế nào, mà các pháp thanh-tịnh sanh-khởi không dứt?  -  Do chơn-như huân-tập vô-minh, nên làm cho hành-giả khởi vọng-tâm nhàm-chán khổ sanh-tử, cầu vui Niết-bàn.  Nhờ công-năng chán khổ sanh-tử, ưa thú vui Niết-bàn đó, của vọng-tâm, trở lại huân-tập vào chơn-như, nên hành-giả mới tự tin tánh Phật (khả-năng thành Phật) của mình, (ở vị Thập-tín) và biết cảnh-giới hiện-tiền không thật có, chỉ do tâm vọng-động hiện ra (Thập-trụ) rồi tu-hành để xa-lìa các nhiễm-ô (Thập-hạnh và Thập-hồi-hướng).  Khi biết xác-thực, không có cảnh-giới hiện-tiền (Sơ-địa), hành-giả mới dùng các phương-tiện tu-hành (từ Nhị địa đến Cửu địa) và khởi ra hạnh tùy-thuận chơn-tâm, không chấp-thủ (Chấp-thủ tướng và Kế-danh-tự tướng) không vọng-niệm (Trí-tướng và Tương-tục tướng) và tu-hành trải qua nhiều kiếp lâu xa (Thập-địa). 

       Tóm lại, nhờ sức chơn-như huân-tập này, nên vô-minh diệt (Nghiệp tướng diệt).  Vì vô-minh diệt nên tâm không vọng-động (Chuyển tướng diệt); do tâm không vọng-động,nên cảnh-giới cũng theo đó mà diệt (Hiện tướng diệt).  Do vô-minh (nhơn) và cảnh-giới (duyên) đều diệt, nên các tướng vọng-nhiễm của tâm cũng diệt hết (Lục-thô diệt hết).  Lúc bấy giờ gọi là chứng Niết-bàn, và hành-giả được diệu-dụng không thể nghĩ bàn (tự-nhiên nghiệp). 

LƯỢC GIẢI 

       Ðoạn này nói do huân-tập mà các pháp thanh-tịnh sanh-khởi không dứt. 

       Bên trong nhờ tánh Phật (chơn-như) huân-tập vô-minh, nên làm cho hành-giả phản tỉnh, nhàm khổ sanh-tử cầu vui Niết-bàn.  Bên ngoài nhờ sự phản-tỉnh này, trở lại huân-tập vào tánh Phật (chơn-như) làm cho hành-giả giác-ngộ cảnh-giới này không thật, nên đã không sanh tâm tham-luyến và tạo-nghiệp; trái lại, còn tùy thuận theo tánh Phật tu-hành, phá trừ Tam-tế Lục-thô; trải qua ba vô-số kiếp, và 56 địa-vị, từ Thập-tín đến quả Phật. 

       Vì bên trong vô-minh, bên ngoài cảnh-giới đều đã diệt, nên vọng-tâm cũng diệt; do vọng-tâm diệt, nên tánh Phật (chơn-như) mới hiện ra, gọi đó là cảnh Niết-bàn.  Lúc bấy giờ hành-giả được rất nhiều diệu-dụng, hóa độ chúng-sanh không thể nghĩ-bàn. 

       Chúng ta nên lưu-ý đặc-điểm này: khi mê thì vô-minh làm cho vọng-tâm tạo ra các tội khổ sanh-tử triền-phược; đến lúc ngộ thì chơn-như (tánh Phật) làm cho vọng-tâm phản tỉnh và tiến tu đến đạo-quả Bồ-đề, Niết-bàn. 

       Cũng như một cây gươm, nếu kẻ giặc cầm thì sát-nhơn vô đạo; còn người anh-hùng tướng-sĩ cầm, thì bảo-vệ non sông.  Bởi thế nên người tu-hành, chỉ đổi cái “Dụng” mà thôi, chớ không phải trừ bỏ cái “Thể” vậy.

CHÁNH VĂN 

       Lại nữa, vọng-tâm huân-tập có hai thứ: 

1.      Ý-thức huân-tập (phân-biệt sự-thức), làm cho chúng phàm-phu và Nhị-thừa nhàm chán khổ sanh-tử, và tùy theo năng-lực của mình, lần lần tu-hành đến Ðạo vô-thượng Bồ-đề. 

2.      Ý huân-tập, làm cho các vị Bồ-tát phát tâm dõng-mãnh, mau đến quả Niết-bàn. 

LƯỢC GIẢI 

       Ðoạn này giải-thích, vọng-tâm huân-tập trở lại chơn-như, có hai loại: 

1.      Ý-thức (thức thứ sáu) huân-tập vào chơn-như; nghĩa là do công-năng phản-tỉnh của ý-thức, huân-tập trở lại tánh Phật sẵn có (chơn-như), nên làm cho chúng Phàm-phu và hàng Nhị-thừa nhàm chán khổ sanh-tử, phát tâm tu-hành, lần lần đến đạo vô-thượng Bồ-đề. 

2.      Ý (tương-tục-ý) huân-tập trở lại chơn-như; nghĩa là do công-năng phản-tỉnh của Ý, huân-tập trở lại tánh Phật (chơn-như), nên làm cho hàng Bồ-tát, phát tâm dõng-mãnh tu-hành, mau được quả Niết-bàn. 

       Trên đã nói vọng-tâm huân-tập vào chơn-như, có thô và tế không đồng rồi; tiếp sau đây sẽ nói chơn-như huân-tập vô-minh, có “thể” và “dụng” không đồng.

HT. Thích Thiện Hoa
Quay lại In bản tin này Gửi tin này cho bạn bè  
 BÀI HỌC KẾ TIẾP
(Phật Học Phổ Thông Khóa thứ X & XI)
09 - NÓI VỀ NGHĨA "BẤT GIÁC" BỐN MÓN HUÂN TẬP (TIẾP THEO)
 CÁC BÀI CÙNG CHỦ ĐỀ
 

Xem tin ngày:


Trang Chủ | Lịch Sinh Hoạt | Hình Ảnh | Âm Nhạc | Trắc Nghiệm |  Xem Phim | Liên Kết |  Liên Hệ
Liên hệ kimcangtuvien@yahoo.com
4771 Browns Mill Road Lithonia Georgia 30038-2604 Tel:(770) 322-0712