Nhập Email của Bạn để nhận Tin Sinh Hoạt từ Tu Viện Kim Cang

TÌM KIẾM  

Tìm Theo

TRANG NHẤT > PHẬT HỌC PHỔ THÔNG
Cỡ chữ:  Thu nhỏ Phóng to
Cập nhật ngày 07/10/2008 (GMT+7)

Bài Thứ 01: Luận Đại Thừa Trăm Pháp

LUẬN ÐẠI-THỪA TRĂM PHÁP

(Trích-yếu – Bài này nên học thuộc lòng) 

PHẦN THỨ NHỨT

CHÁNH VĂN 

       Hỏi: -  Như lời Phật dạy:  “Tất cả các pháp đều Vô-ngã”.  Vậy cái gì là “Tất cả pháp” và sao gọi là “Vô-ngã” ? 

       Ðáp: -  Tất cả pháp tuy nhiều, nhưng tóm lại có 100 pháp, chia làm 5 loại: 

1.      Tâm pháp (có 8 món).

2.      Tâm sở-hữu pháp (có 51 món).

3.      Sắc pháp (có 11 món).

4.      Tâm bất-tương-ưng-hành pháp (có 24 món).

5.      Vô-vi pháp (có 6 món). 

LƯỢC GIẢI 

I.     TÂM PHÁP HOẶC GỌI LÀ TÂM VƯƠNG, CÓ 8 MÓN. 

1.      Nhãn-thức (cái biết của mắt).

2.      Nhĩ-thức (cái biết của tai).

3.      Tỹ-thức (cái biết của mũi).

4.      Thiệt-thức (cái biết của lưỡi).

5.      Thân-thức (cái biết của thân).

6.      Ý-thức (cái biết của ý).

7.      Mạt-na-thức (thức thứ 7).

8.      A-lại-da-thức (thức thứ 8).

II.   TÂM SỞ-HỮU PHÁP, GỌI TẮT LÀ TÂM SỞ, CÓ 51 MÓN, PHÂN LÀM 6 LOẠI. 

1.      Biến-hành, có năm:  Xúc, Tác-ý, Thọ, Tưởng, Tư. 

2.      Biệt-cảnh, có năm:  Dục, Thắng-giải, Niệm, Ðịnh, Huệ. 

3.      Thiện, có mười một:  Tín, Tàm, Quí, Vô-tham, Vô-sân, Vô-si, Tinh-tấn, Khinh-an, Bất-phóng-dật, Hành-xả, Bất-hại. 

4.      Căn-bản phiền-não, có sáu:  Tham, Sân, Si, Mạn, Nghi, Ác-kiến. 

Ác-kiến lại chia làm năm:  Thân-kiến, Biên-kiến, Tà-kiến, Kiến-thủ, Giới-cấm-thủ. 

5.      Tùy phiền-não, có 20 món, chia làm ba loại: 

a)      Tiểu-tùy, có 10:  Phẫn, Hận, Phú, Não, Tật, Xan, Cuống, Siễm, Hại, Kiêu.

b)      Trung-tùy, có 2:  Vô-tàm, Vô-quí.

c)      Ðại-tùy, có 8:  Trạo-cử, Hôn-trầm, Bất-tín, Giải-đãi, Phóng-dật, Thất-niệm, Tán-loạn, Bất-chánh-trí. 

6.      Bất-định, có 4 món:  Hối, Miên, Tầm, Tư. 

III.  SẮC PHÁP, CÓ 11 MÓN. 

       Năm căn:  Nhãn-căn, Nhĩ-căn, Tỹ-căn, Thiệt-căn và Thân-căn.

       Sáu trần:          Sắc-trần, Thinh-trần, Hương-trần, Vị-trần, Xúc-trần và Pháp-trần. 

IV.  TÂM BẤT-TƯƠNG-ƯNG-HÀNH PHÁP, GỌI TẮT LÀ “BẤT-TƯƠNG-ƯNG-HÀNH”, CÓ 24 MÓN. 

1.      Ðắc.

2.      Mạng-căn.

3.      Chúng-đồng-phận.

4.      Dị-sanh-tánh.

5.      Vô-tưởng-định.

6.      Diệt-tận-định.

7.      Vô-tưởng-báo.

8.      Danh-thân.

9.      Cú-thân.

10.  Văn-thân.

11.  Sanh.

12.  Trụ.

13.  Lão.

14.  Vô-thường.

15.  Lưu-chuyển.

16.  Ðịnh-dị.

17.  Tương-ưng.

18.  Thế-tốc.

19.  Thứ-đệ.

20.  Thời.

21.  Phương.

22.  Số.

23.  Hòa-hiệp-tánh.

24.  Bất-hòa-hiệp-tánh. 

V.  VÔ-VI PHÁP, CÓ 6 MÓN. 

1.      Hư-không vô-vi.

2.      Trạch-diệt vô-vi.

3.      Phi-trạch-diệt vô-vi.

4.      Bất-động-diệt vô-vi.

5.      Tưởng-thọ-diệt vô-vi.

6.      Chơn-như vô-vi. 

Nguyên văn chữ Hán 

Nhứt thế tối thắng cố

Dữ thử tương-ưng cố

Nhị sở hiện ảnh cố

Tam vị sai-biệt cố

Tứ sở hiển thị cố

Như thị thứ đệ. 

Dịch nghĩa:      

       Thứ lớp như vầy:  Tâm-vương hơn tất cả.  Tâm-vương cùng Tâm-sở hiệp nhau.  Do hai món:  Tâm-vương và Tâm-sở mà hiện ra ảnh-tượng là “sắc pháp”.  Do ba món:  Tâm-vương, Tâm-sở và Sắc-phá, mà thành ra 24 món sai khác là “Bất-tương-ưng-hành”.  Do bốn món:  Tâm-vương, Tâm-sở, Sắc-pháp và Bất-tương-ưng-hành, đều thuộc về pháp Hữu-vi, nên hiện ra 6 pháp Vô-vi. 

LƯỢC GIẢI 

       Tóm lại, ngoại-nhơn hỏi:  “Cái gì là tất cả pháp?” 

Ðại-ý, Luận-chủ trả lời:  Các pháp tuy nhiều, nhưng ước-lược chỉ có một trăm pháp, phân làm 5 loại: 

1.      Tâm-vương có 8.

2.      Tâm-sở có 51.

3.      Sắc-pháp có 11.

4.      Bất-tương-ưng-hành có 24.

5.      Vô-vi pháp có 6. 

Chia làm 2 phần:  Bốn loại trên thuộc về pháp Hữu-vi, loại thứ năm thuộc về pháp Vô-vi. 

Trên nguyên-văn nói “tất cả pháp” tức là pháp Hữu-vi và Vô-vi vậy.  Từ trước đến đây Luận-chủ đã trả lời xong câu hỏi thứ nhứt:  “Cái gì là tất cả pháp?”. 

Vì muốn cho học-giả dễ nhớ, nên Cổ-nhơn có làm bài kệ bốn câu, tóm lại 100 pháp như vầy: 

        Sắc-pháp thập nhứt, tâm-pháp bát,

        Ngũ thập nhứt cá tâm-sở pháp,

        Nhị thập tứ chủng bất-tương-ưng,

        Lục cá Vô-vi thành bá pháp. 

Dịch nghĩa:

                      Sắc pháp mười một, Tâm-pháp tám,

                      Năm mươi mốt món Tâm-sở pháp,

                      Hai mươi bốn món Bất-tương-ưng,

                      Sáu món Vô-vi thành trăm pháp. 

HT. Thích Thiện Hoa
Quay lại In bản tin này Gửi tin này cho bạn bè  
 BÀI HỌC KẾ TIẾP
(Phật Học Phổ Thông Khóa thứ IX (Phần 1))
BÀI THỨ 02: LUẬN ĐẠI THỪA TRĂM PHÁP
 CÁC BÀI CÙNG CHỦ ĐỀ
 

Xem tin ngày:


Trang Chủ | Lịch Sinh Hoạt | Hình Ảnh | Âm Nhạc | Trắc Nghiệm |  Xem Phim | Liên Kết |  Liên Hệ
Liên hệ kimcangtuvien@yahoo.com
4771 Browns Mill Road Lithonia Georgia 30038-2604 Tel:(770) 322-0712