Nhập Email của Bạn để nhận Tin Sinh Hoạt từ Tu Viện Kim Cang

TÌM KIẾM  

Tìm Theo

TRANG NHẤT > PHẬT HỌC PHỔ THÔNG
Cỡ chữ:  Thu nhỏ Phóng to
Cập nhật ngày 07/10/2008 (GMT+7)

Bài Thứ 12: Ngài A-Nan Hỏi Phật Pháp Tu Viên Thông

BÀI THỨ MƯỜI HAI


I.             Ngài A-Nan hỏi Phật pháp tu viên-thông.

II.            Phật hỏi hai mươi lăm vị thánh, do tu pháp-môn gì mà được chứng-quả.

III.           Hai mươi lăm vị Thánh đều thuật lại pháp tu của mình được chứng-quả.

IV.          Ngài Quán-Âm Bồ-tát kể lại sự kết-quả.

BÀI THỨ MƯỜI HAI

I.       NGÀI A-NAN HỎI PHẬT PHÁP TU VIÊN-THÔNG.

          Ngài A-Nan và đại-chúng nhờ Phật khai-thị, trí-tuệ sáng-suốt, tâm hết nghi lầm, nên đồng lạy Phật, quỳ gối chắp tay và kính-cẩn thưa rằng

- Bạch Thế-Tôn, chúng con là kẻ phiêu-linh, nhiều kiếp bần-cùng cô-quạnh, không biết nhờ có hạnh-phúc gì mà được làm em của Phật, cũng như đứa hài-nhi mất sữa đã lâu, nay lại gặp được từ-mẫu!

- Bạch Thế-Tôn, hôm nay chúng con thân-tâm đã được khai-ngộ, hết những nghi-ngờ, nghe Phật chỉ dạy hiểu được cái nghĩa “sáu gút mở thì cái tên trong một gút cũng không còn”. Nhưng chúng con còn chưa hiểu “tu căn nào mới được viên-thông”. Cúi xin đức Như-Lai, duỗi lòng đại-bi khai-thị cho chúng con lần cuối cùng, may ra có cơ-hội này, con trở lại với bản-tâm thanh-tịnh của mình, được thành đạo-quả.

II.      PHẬT HỎI HAI MƯƠI LĂM VỊ THÁNH, DO TU PHÁP-MÔN GÌ MÀ ÐƯỢC CHỨNG-QUẢ.

          Khi đó đức Phật hỏi toàn-thể đại-chúng:

- Các ông là người tu-hành trong đạo của ta, vậy khi các ông mới phát tâm, đối với 18 giới (sáu căn, sáu trần và sáu thức), do tu theo phương-tiện nào mà được thành đạo-quả?

LƯỢC GIẢI

          Tuy nói 18 giới, chớ tóm lại thì có sáu căn. Do sáu căn tu-hành mà được thành đạo-quả. Nên trước kia Phật nói: “Sanh-tử luân-hồi hay an-vui giải-thoát, cũng chỉ tại sáu căn của các ông”. (Vì muốn cho đôc-giả hiểu qua những pháp tu của 25 vị Thánh, nên lần tái-bản quyển Ðại-cương Lăng-nghiêm này, chúng tôi có trích một đoạn (từ trang 148 đến 181) trong bản kinh Lăng-nghiêm do ông Tâm-Minh dịch, in thêm vào đây, để giúp đôc-giả nghiên-cứu)

III. HAI MƯƠI LĂM VỊ THÁNH ÐỀU THUẬT LẠI PHÁP TU CỦA MÌNH ÐƯỢC CHỨNG ÐẠO-QUẢ.

1. DO THANH-TRẦN CHỨNG ÐƯỢC A-LA-HÁN

          Ông Kiều-trần-na trong hàng năm vị Tỳ-kheo liền từ chỗ ngồi đứng dậy bạch Phật rằng:

- Con ở nơi Lộc-uyển và Kê-viên, gặp đức Như-Lai khi mới thành đạo; nhân nghe âm-thanh thuyết-pháp của Phật mà tỏ-ngộ lý Tứ-đế. Phật hỏi các Tỳ-kheo, thì con trước hết được gọi là “hiểu”; Như-Lai ấn-chứng cho con tên A-nhã-đa. Con do nơi âm-thanh vi-diẹu viên-mãn mà thành bực A-la-hán. Nay Phật hỏi pháp tu viên-thông, thì như chỗ sở-chứng của con, âm-thanh là hơn cả.

LƯỢC GIẢI

          Viên-dung thông nhập Như-lai-tạng diệu chơn-như-tánh của các pháp nên gọi là viên-thông. Bất cứ tu pháp nào mà chứng được chơn-như của tất cả Pháp thì đều gọi pháp đó là viên-thông.

          Trong các đoạn trước, Phật đã chỉ rõ cho chúng ta thấy: sanh-tử luân-hồi do nơi sáu căn, mà được an-vui diệu-thường cũng do nơi sáu căn; sáu căn tuy vọng, nhưng không thể ngoài sáu căn tìm có cái chơn được. Vì rằng trong khi đang mê, chúng ta đem sáu căn này mà thấy, nghe, cảm-xúc; đến khi giác-ngộ, chúng ta cũng chỉ đem sáu căn này mà tiếp-xúc với trần-cảnh. Vậy mà khi mê thì các căn bị ràng-buộc nên gọi là gút (kiết); đến khi ngộ thì sáu căn được viên thoát nên gọi là mở.

          Vì sao mà thành ra cột gút, và làm sao để mở gút, thì trước Phật đã dùng phương-tiện cột khăn mở khăn để chỉ dạy rõ-ràng. Ðồng một tánh Như-lai-tạng mà vì nguyên-do mê-lầm nên hiện ra sáu căn ràng-buộc. Bởi thế nên nếu nói rằng vọng, thì căn nào cũng vọng; mà nói rằng chơn, thì căn nào cũng là chơn. Nếu một căn được chơn thì tất cả các căn đều chơn. Lúc bấy giờ, các căn tự-tại không còn bị bó buộc trong phạm-vi: mắt chỉ thấy sắc, tai chỉ nghe tiếng, mũi chỉ ngửi mùi v.v… mà trái lại sáu căn tự-tại thọ dụng. Vậy nên tu nhãn-căn, không phải là liệt, tu nhĩ-căn không phải là thắng v.v… cho đến bất luận tu một căn nào hay một món đại nào cũng như nhau cả, không gì hơn chẳng gì kém, miền làm sao thấu rõ thật-tánh của một pháp thì được viên-ngộ viên-thoát. Ông A-Nan tuy đã thâm-ngộ cái ý-nghĩa viên-ngộ viên-tu ấy, nhưng hiện-tiền chưa rõ sáu căn, căn nào thích-hợp với trình-độ của mình và chúng-sanh ở cõi Ta-bà này, nên cầu Phật chỉ bày. Phật liền gạn hỏi trong đại-chúng, các vị Ðại Bồ-tát và các vị A-la-hán đã chứng quả vô-học, để xem mỗi người, khi ban sơ phát tâm, tu theo phương-tiện gì mà đặng ngộ-đạo. Một điều mà chúng ta nên chú-ý là Phật gạn hỏi chỗ ngộ đạo của các bậc Thánh-hiền-tăng, đây không phải để so-sánh chỗ hơn kém, mà cốt để chứng-minh lời Phật đã dạy trước, để chỉ rõ lối tu viên-đốn của Ðại-thừa, khác lối tu tiệm-thứ của Nhị-thừa, và để cho Ngài A-Nan nhân đó, tự lựa căn nào viên-thông thích-hợp với trình-độ của mình mà tu để được giải-thoát. Không riêng ông A-Nan, nếu chúng ta sau khi nghe hiểu và biết lựa lấy một pháp thích-hợp để tu-hành, thì sẽ đặng ngộ-nhập viên-thông tam-muội.

          Ông Kiều-trần-như cùng bốn thầy Tỳ-kheo (5 ông này theo Phật tu khổ-hạnh và được Phật hóa-độ trước nhứt) nhân âm-thanh của Phật thuyết-pháp mà ngộ lý Tứ-đế, chứng viên-thông; nên đối với pháp-môn thích-hợp làm cho ông chứng-ngộ, thì thanh-trần là hơn cả. Thứ nhứt nhờ âm-thanh của Phật giảng về Tứ-đế mà ngộ được lý Tứ-đế (khổ, tập, diệt, đạo). Thứ hai ông quán-sát rõ thấu thật-tướng của âm-thanh, mà ngộ đạo. Thật-tướng của âm-thanh là vô-tướng, không đọa về nhân-duyên, tự-nhiên, hòa-hợp, phi hòa-hợp như trước Phật đã chỉ dạy; nó thường vắng-lặng, cùng khắp 10 phương, theo nghiệp cảm, theo tâm-lượng của chúng-sanh mà phát hiện, nên tuy khi chúng ta không đêm tâm phân-biệt, mà khi ấy tiếng cũng chẳng phải không, chẳng phải các chúng-sanh khác cũng tuyệt không nghe thấy như ta. Xưa nay chúng ta chỉ phân-biệt theo giả ảnh của thanh-trần sanh-diệt đối-đãi với ta, nên bị thống-khổ theo khi có tiếng, hay khi không có tiếng, chứ chưa hề lắng lòng định trí rời vọng-trần để quán thật-tánh của những tiếng động tịnh là từ đâu, nên cũng chưa hề liễu nhập tánh âm-thanh vốn là tánh diệu chơn-như của Như-lai-tạng. Thật tướng của âm-thanh đã như vậy, thì thật-tướng trí do âm-thanh thuyết-minh cũng vậy.

2. DO SẮC-TRẦN CHỨNG A-LA-HÁN

          Ông Ưu-ba-ni-sa-đà, liền từ chỗ ngồi đứng dậy đảnh-lễ chân Phật mà bạch rằng:

- Con gặp Phật lúc mới thành đạo, nhơn quán tướng bất-tịnh, sanh tâm rất nhàm-chán xa-lìa; từ tướng bất-tịnh đến tướng xương trắng, vi-trần rồi tan về hư-không, sắc không, không hai, ngộ thật-tánh các sắc, thành vô-học đạo. Ðức Như-Lai ấn-chứng cho con tên Ni-sa-đà, sắc phù-trần tiêu hết, sắc diệu-tánh chân mật viên-dung. Con từ sắc-tướng kia mà thành bực A-la-hán. Nay Phật hỏi viên-thông thì như chỗ sở-chứng của con, quán sắc làm nhơn là hơn cả.

LƯỢC GIẢI

          Ông Ưu-ba-ni-sa-đà (Tàu dịch là Trần-tánh, theo chỗ ngộ mà đặt tên), nhơn quán sắc-tướng mà chứng-quả. Hàng Nhị-thừa thì quán bất-tịnh để sanh tâm nhàm-chán diệt tham-dục, cầu chứng Niết-bàn. Trái lại hàng Bồ-tát quán bất-tịnh để nhận rõ nhân-duyên thống-khổ, chỗ đảo chấp Bất tịnh kế tịnh của chúng-sanh mà hóa-độ, phá-trừ tâm tham-đắm sắc-thân ngũ-dục.

          Ông Ưu-ba-ni-sa-đà tu theo pháp quán đó, tịnh tâm nhiếp-ý, quán-sát thân phần của chúng-sanh, chỉ toàn là một vật nhơ-nhớp, thối-tha, cả từ đầu đến chân, từ trong ra ngoài, và rõ-ràng nhứt khi thân ấy đã thành một tử-thi phình-trướng bầm xanh, bại hoại, máu mủ chảy ra, gân thịt úa rửa, cầm-thú rúc ăn, xương gân ly tán, chỉ còn nắm xương khô, lần lần tiêu ra tro-bụi, biến vào hư-không. Cái sắc-thân đã tan về hư-không, đâu có phân-biệt chia rẽ sai-khác; chỉ vì đem tâm phân-biệt, tương đối với sắc mà gọi là không, tương-đối với không mà gọi là sắc, vậy nên sắc, không đều không tự-tánh.

3. DO HƯƠNG-TRẦN CHỨNG A-LA-HÁN

          Ông Hương-nghiêm đồng-tử liền từ chỗ ngồi, đứng dậy đảnh-lễ Phật mà bạch rằng:

- Con nghe đức Như-Lai dạy con chín-chắn quán các tướng hữu-vi. Con liền từ-tạ Phật lui về nhà thanh-trai yên-tịnh, trông thấy các thầy Tỳ-kheo đốt hương trầm-thủy, mùi hương lặng-lẽ bay vào trong mũi; con quán-sát mùi hương đó: chẳng phải là gỗ, chẳng phải là hư-không, chẳng phải khói, chẳng phải lửa, đi không chỗ tới, đến không chỗ bắt đầu, do đó vọng-ý tiêu-diệt, phát-minh tánh vô-lậu. Ðức Như-Lai ấn-chứng cho con hiệu là Hương-nghiêm, hơi hương phù trần thoạt diệt, hơi hương diệu-tánh được mật-viên. Con do nơi hương-trần kia mà thành bực A-la-hán. Nay Phật hỏi viên-thông, thì như chỗ sở-chứng của con, hương-nghiêm là hơn cả.

LƯỢC GIẢI

          Ông Hương-nghiêm đồng-tử (theo chỗ ngộ mà đặt tên) nhân quán-sát cái tướng hữu-vi là hương-trần mà chứng được viên-thông. Thường thường chúng ta chỉ tưởng mùi hương là một thứ sẵn có của gỗ trầm v.v… hễ có gỗ trầm là có hương; nhưng xét kỹ thì mùi hương ấy đâu phải chỉ do gỗ trầm mà có được; còn do không-khí, do lửa đốt và do tỹ-căn của ta tiếp-xúc, tỹ-thức giác-xúc, ý-thức phân-biệt nữa, nếu ngoài công-năng của hai thứ năng-tri, sở-tri trên ra thì không thành mùi hương được. Vậy thật ra tánh chơn-thật hương-trần không phải là năng-tri sở-tri, cũng không phải ly năng-tri sở-tri, nó có ra chỉ tùy theo nghiệp của mỗi chúng-sanh mà phát-hiện.

4. DO VỊ-TRẦN CHỨNG BỒ-TÁT

          Hai vị Pháp-vương-tử Dược-vương, Dược-thượng cùng năm trăm Phạm-thiên trong hội, liền từ chỗ ngồi đứng dậy, đảnh-lễ dưới chân Phật mà bạch rằng:

- Con từ vô-thỉ kiếp làm vị lương-y trong đời, miện con từng nếm các vị cỏ, cây, vàng, đá của thế-giới Ta-bà này, số đến mười vạn tám nghình thứ: như vậy đều biết hết thảy vị của: đắng, cay, chua, ngọt, mặn, lạt, các vị hòa-hiệp, cu-sanh, biến-dị, cho đến nào là lạnh, là nóng, có độc, không độc, đều biết khắp cả. Sau con lại nhân thừa sự đức Như-Lai mà hiểu rõ vị-tánh, chẳng phải không, chẳng phải có, chẳng phải tức thân-tâm, chẳng phải ly thân-tâm, phân-biệt vị-trần, mà đặng khai-ngộ. Do đó, Phật ấn-chứng cho anh em con hiệu là Dược-vương Bồ-tát, Dược-thượng Bồ-tát và làm Pháp-vương-tử ở trong hội này, là nhơn vị-trần mà đặng giác-ngộ lên hàng Bồ-tát. Nay Phật hỏi viên-thông, thì như chỗ sở-chứng của con, quán vị-trần làm nhơn là hơn cả.

LƯỢC GIẢI

          Vị-trần là các vị cay, chua, đắng, ngọt; vị hòa-hiệp như các món ăn do nhiều thức hiệp lại; vị cu-sanh như ớt sẵn cay, bồ-hòn sẵn đắng; vị biến-dị là do thay-đổi mà ra, như mật ong để lâu hóa chua, rượu để lâu thì lạt…

          Ngài Dược-vương, Dược-thượng Bồ-tát do phân-biệt quán-sát bốn nhân của vị-trần mà chứng đạo. Quán-sát nguyên-nhân của vị như thế nào? Nếu nói vị do hư-không thì sao nếm hư-không không biết ngọt, đắng; nói rằng thiệt có, thì vị vốn vô-hình; nói rằng vị tức là thân tâm, thành ra nó có tánh biết; còn nói vị ly thân tâm thì cái gì phân-biệt mà biết vị. Hai vị Bồ-tát quán-sát như vậy, ngộ-nhập cái tánh phi tức, phi ly, phi không, phi hữu của vị-trần, nên vọng-ý tiêu-tan, mà giác-tánh được tỏ bày vậy.

5. DO XÚC-TRẦN MÀ CHỨNG THÁNH

          Ông Bạt-đà-bà-la với mười sáu người bạn Bồ-tát sơ phát-tâm, liền từ chỗ ngồi, đứng dạy đảnh-lễ chân Phật mà bạch rằng:

- Kiếp trước, lúc đức Phật Oai-âm-vương ra đời, chúng con nhân đặng gặp Phật, nghe pháp mà xuất-gia, trong ngày chúng Tăng tắm gội, con theo thứ-tự vào nhà tắm, thì thoạt-nhiên ngộ biết thủy-trần vốn không, rửa bụi trần hay không rửa bụi-trần, tâm giác thường vắng-lặng, không có tướng gì… do tập-quán cũ ấy nhớ mãi cho đến ngày nay, theo Phật xuất-gia được thành bậc vô-học. Ðức Oai-âm-vương gọi tên con là Bạt-đà-bà-la, nhân diệu xúc tỏ bày sáng-suốt, thành vị Phật-tử trụ. Nay Phật hỏi viên-thông, thì như chỗ sở-chứng của con, quán-xúc-trần làm nhơn là hơn cả.

LƯỢC GIẢI

          Ông Bạt-đà-bà-la (Tàu dịch là Thiên-thủ hay Hiền-hộ) nhân quán xúc-trần mà ngộ-nhập viên-thông. Xúc là đụng-chạm, tiếp-xúc. Cảnh bị biết của thân-căn, hay nói cách khác là cảnh ứng hợp thân cần phát-sanh, nhận biết có lạnh, nóng, trơn, nhám v.v… đều gọi là xúc-trần. Như vậy, xúc trần được phát-hiện là bởi có thân-căn với sắc-cảnh, thiếu một không thành, xúc-trần hư-dối. Vả lại như khi đối trước một lò lửa, nếu kẻ rét thì có cảm-xúc ấm, còn kẻ ấm thì lại có cảm-xúc nóng thêm. Vậy thì chỉ tùy chúng-sanh mà thành lạnh hay nóng, không có thật-thể nhất-định. Ðối với nước cũng vậy, khi chúng ta đang dùng nước tắm gội thân-thể, nước chảy trên mình mà sinh ra cảm-giác thế này thế khác, gọi là xúc-trần. Nhưng xét nghiệm kỹ thì khi ta gọi là tắm rữa, ấy là rửa thân-thể hay rửa bụi trần? Nếu nói là rửa thân-thể, thì như không bụi trần lấy gì để rửa; nếu nói là rửa bụi trần, thì như nước chảy trên đất cũng gọi là tắm rửa đặng sao? Thế thì nước, bụi trần, thân-thể vốn thật an-nhiên, nước không phải hay rửa (năng) mà bụi trần và thân-thể không phải bị rửa (sở), cho nên xúc-trần chỉ là tướng giả-dối, đối-đãi theo vọng-nghiệp chúng-sanh không xúc mà hiện xúc, nên xúc-trần đều là như huyễn: phi hữu, phi vô. Ngộ được như vậy mà tu-hành, tức thành bực vô-học.

6. DO PHÁP-TRẦN CHỨNG A-LA-HÁN

          Ông Ma-ha Ca-diếp và Tỳ-kheo-ni Tử-kim-quang, liền từ chỗ ngồi, đứng dậy, đảnh-lễ dưới chân Phật mà bạch rằng:

- Con nhớ kiếp trước, trong thế-giới này có nhiều đức Phật ra đời hiệu Nhựt-nguyệt-đăng, con được thân-cận nghe pháp tu-học, sau khi Phật diệt-độ thì cúng-dường xá-lợi, đốt đèn nổi ánh-sáng, lại dùng vàng tử-kim sáng chói mà thếp hình tượng của Phật. Từ đó đến nay, đời đời thân con thường được đầy đặn, ánh-sáng như đồng vàng tử-kim, còn Tỳ-kheo-ni Tử-kim-quang này chính là quyến-thuộc của con, từng đã cùng phát tâm một lúc với con. Con xem thấy thế-gian sáu trần biến-hoại, nên chỉ đem tâm không-tịch tu-hành, thành diệt-tận-định. Thân-tâm tự-tại hay vuợt qua trăm ngàn kiếp, dường như khảy móng tay. Con do quán-sát pháp không-tịc mà thành bậc A-la-hán; đức Thế-Tôn cho con là người tu-hành đầu-đà bậc nhứt. Diệu-pháp mở sáng, các lậu tiêu trừ. Nay Phật hỏi viên-thông, thì như chỗ sở-chứng của con, quán pháp trần làm nhơn là hơn cả.

LƯỢC GIẢI

          Ông Ma-ha Ca-diếp nhân quán pháp-trần mà ngộ-nhập viên-thông. Pháp-trần là tất cả ấn-tượng của tiền trần: sắc, thanh, hương, vị, xúc, lưu lại trong tâm ý mà làm cảnh sở duyên cho ý-thức. Tất cả cảnh-giới thế-gian tóm lại không ngoài sáu trần: sắc, thanh, hương, vị, xúc, pháp ấy. Những pháp đó luôn luôn biến-chuyển hoặc âm-thầm kín-đáo, hoặc rõ-rệt phô-bày, chứ không niệm nào yên-lặng dừng nghỉ. Vừa vị-lai đã thành hiện-tại, vừa hiện-tại đã thành quá-khứ; như vậy hãy chỉ vào đâu mà cho là có pháp thiệt. Chỉ vào vị-lai ư? Hay chỉ vào quá-khứ, hiện-tại? Thiệt không thể chỉ vào đâu được, pháp-trần đã không thiệt, pháp-trần là chơn-không, thì các món thọ tưởng, hư-vọng phiền-não, nương pháp-trần sanh ra cũng liền tiêu-diệt, phá trừ ý-thức, chứng diệt-tận-định. Khi ấy thân tâm tự-tại, đối với không-gian cũng như đối với thời-gian: không rời chỗ ngồi mà ở khắp mười phương, vượt trăm ngàn kiếp mà dường như trong giây phút khảy móng tay, thoát ngoài vòng chướng-ngại của những sự lâu, mau, xa, gần, hạn cuộc.

          Sáu vị trên đây do tu sáu trần mà được chứng quả.

7. DO NHÃN-CĂN CHỨNG A-LA-HÁN

          Ông A-na-luật-đà liền từ chỗ ngồi đứng dậy đảnh-lễ chân Phật mà bạch rằng:

- Con mới xuất-gia thường ưa ngủ nghỉ, nên bị Như-Lai quở-trách là loại súc-sanh. Nghe lời Phật quở, con khóc-lóc tự trách, thức suốt bảy ngày không ngủ, hư cả hai mắt. Ðức Thế-Tôn dạy cho con phép Tam-muội nhạo kiến chiếu-minh kim-cang. Con không do con mắt mà vẫn xem thấy mười phưong, tánh chơn rỗng suốt, như xem cái trái trong bàn tay. Như-Lai ấn-chứng cho con thành bực A-la-hán. Nay Phật hỏi viên-thông, thì như chỗ sở-chứng của con, xoay cái thấy trở về tánh nguyên, ấy là thứ nhứt.

LƯỢC GIẢI

Ông A-na-luật-đà nhân tu về nhãn-căn, xả bỏ sắc-trần, xoay cái thấy (hư-vọng) trở về kiến-tỉnh (chơn-tánh) mà thành bậc vô-học.

          Kiến-tánh thường diệu thường minh, nương nơi con mắt mà phát ra cái dụng thấy sắc gọi là nhãn-căn; kiến-tánh vốn đã diệu minh, cho nên kiến-dụng chẳng lúc nào không minh không diệu. Chúng-sanh nhiều kiếp mê-lầm không tự nhận biết, trở lại chấp rằng cái thấy chỉ do con mắt mà có sắc-trần; hễ có sắc-trần thì gọi rằng có thấy; còn không sắc-trần thì gọi rằng không thấy: mở mắt là thấy, nhắm mắt là không. Ðã đem tánh thấy viên-dung cùng khắp mà khuôn-khổ một nơi, nên bị cách ngại, thấy không ngoài sóng mũi, thấy không thấu đặng hai đời. Dẫu khi nhắm mắt, khi ngủ mê không thấy đã đành, mà khi mở mắt cũng chẳng thấy được sự-thật của muôn pháp. Trong một đoạn trước, Phật gạn hỏi ông A-Nan về cái thấy là tâm hay là mắt? Và Ngài đã bảo: Tâm thấy chớ không phải mắt thấy. Ðây Phật chỉ cái kiến-tánh này cho đến cái văn-tánh, khứu-tánh, v.v… cho chúng-sanh rõ. Thế nên biết rằng: có mắt không tâm, không thành có thấy; có tâm không mắt cũng thấy khắp mười phương, ấy gọi là “nhạo kiến chiếu minh”. Kiến-tánh bản-minh đó, xưa nay không hề lay-chuyển, ấy gọi là kim-cang Tam-muội.

8. DO TỸ-CĂN MÀ CHỨNG A-LA-HÁN

          Ông Châu-lợi-bàn-đặc-ca, liền từ chỗ ngồi đứng dậy đảnh-lễ chân Phật bạch rằng:

- Con vì thiếu sự tụng-trì, nên tánh-tình ngu độn, khi mới gặp Phật, nghe pháp xuất-gia, chỉ tụng trì một câu kệ của Như-Lai, mà trong trăm ngày không, hễ nhớ trước thì quên sau, nhớ sau thì quên trước: Phật thương con ngu-muội, dạy pháp an-cư, điều hòa hơi thở ra vào; còn liền quán hơi thở đến vi-tế cùng tột, thấy các hạnh sanh, trụ, dị, diệt từng mỗi sát-na, mà tâm được rỗng-rang, tự-tại không chút ngăn-ngại; hết các món lậu thành A-la-hán, ở dưới tòa của Phật, được ấn-chưng thành vô-học đạo. Nay Phật hỏi viên-thông, thì như chỗ sở-chứng của con, xoay hơi thở trở về tánh không, ấy là thứ nhứt.

LƯỢC GIẢI

Ông Châu-lợi-bàn-đặc-ca (là hai anh em, Tàu dịch là Ðại-lộ-biên và Tiểu-lộ-biên. Ðây là chỉ ông em) nhân tu tỹ-căn mà chứng-nhập viên-thông.

          Kiếp xưa, ông là một vị Ðại-pháp-sư vì tâm bỏn-sẻn Phật-pháp, không muốn nói cho ai nghe, nên bị quả-báo ngu-mê thiếu tánh nghe nhiều, hiểu rộng. Nhân đó Phật mới dạy phương-pháp nhiếp tâm là điều-hòa hơi thở ra vào, đếm từ một đến trăm, từ trăm đến một; sau khi tâm định-tĩnh, xét cùng-tột đến tướng vi-tế của hơi thở, thảy đều sanh, trụ, dị, diệt từng mỗi sát-na. Tâm chỉ chú vào hơi thở, ngoài hơi thở không riêng có sự vật gì, cũng không có tướng hơi thở nữa, bởi vì hơi thở đã từng sát-na chuyển-biến, hơi thở không có thật-tánh; vậy do tánh yên-lặng, quán cảnh thanh-tịnh, mà được rỗng-rang sáng-suốt.

9. DO THIỆT-CĂN CHỨNG A-LA-HÁN

          Ông Kiều-phạm-bác-đề, liền từ chỗ ngồi đứng dậy đảnh-lễ chân Phật mà bạch rằng:

- Con bị khẩu-nghiệp nặng-nề; trong kiếp quá-khứ đã chê-bai vị Sa-môn, nên đời đời mắc bịnh, miệng thường nhơi như trâu. Ðức Như-Lai dạy cho pháp-môn Nhứt-vị thanh-tịnh tâm-địa; con nhân đó mà tâm được tịch-diệt và tam-ma-địa, quán-sát cái tánh biết vị không phải thân, cũng không phải vật; liền trong miệng ấy, vượt bỏ các lậu thế-gian, bề trong giải-thoát thân-tâm, bề ngoài không dích-mắc thế-giới, xa-lìa ba cõi như chim ra khỏi lồng, tiêu hết các món trần-cấu, nên đặng con mắt pháp thanh-tịnh, thành A-la-hán. Ðức Như-Lai ấn-chứng cho con thành vô-học đạo. Nay Phật hỏi viên-thông, thì như chỗ sở-chứng của con, xoay về quán-sát tánh biết vị ấy là thứ nhất.

LƯỢC GIẢI

          Ông Kiều-phạm-bác-đề (Tàu dịch là Ngưu-tử) nhân tu thiệt-căn mà chứng-nhập viên-thông. Trong một kiếp quá-khứ, ông từng buông lời chê-bai vị lão Tăng, nên nhiều đời mắc lấy cái tật miệng thường nhơi suông như trâu.

          Phật thuyết-pháp lúc nào cũng tùy căn-cơ, tùy tập-quán chúng-sanh cả; nên Ngài đã tùy tập-quán của ông, mà dạy cho pháp-môn nhứt vị thanh-tịnh tâm-địa; nghĩa là quán cái tánh biết vị khắp hiện nơi thiệt-căn, vốn thường thanh-tịnh, không phải đối-đãi giả-dối, không thay-đổi theo mặn, đắng, ngọt, cay, nên gọi là nhứt vị. Ðã vậy, thì cái tánh biết vị ấy không phải là thiệt-căn và không phải là vị-trần; vì chẳng phải trần nên chẳng phải vô-tri, mà chẳng phải căn nên không giả-dối; vì vậy, các món dục-lậu, hữu-lậu, vô-minh-lậu, trong thế-gian không thể ô-nhiễm buộc-ràng; tuy ở trong ba cõi, mà vốn xa-lìa ba cõi, như chim ra khỏi lồng, thông-dung tự-tại, thấy biết rộng xa. Ấy gọi là Pháp-nhãn thanh-tịnh thành A-la-hán, không còn thọ-sanh trong vòng luân-hồi sanh-tử.

10. DO THÂN-CĂN CHỨNG A-LA-HÁN

          Ông Tất-lăng-già-bà-ta liền từ chỗ ngồi đứng dậy, đầu lạy chân Phật mà bạch rằng:

- Lúc con mới xuất-gia theo Phật nhập đạo, thường nghe đức Như-Lai dạy những điều thống-khổ trong thế-gian; con đi khất-thực trong thành, để tâm tư niệm pháp-môn đó, bất-giác giữa đường đạp nhằm gai độc, chân bị thương, sự đau nhức khắp cùng thân-thể. Con liền nghĩ rằng: Có tánh biết mới biết sự đau nhức đó. Tánh biết ấy chính là giác tâm thanh-tịnh, tuy biết cái “biết đau” mà nó không phải bị đau. Con lại suy-nghĩ: Nếu như vậy thì một thân lẽ nào lại có hai tánh biết? Con nhiếp niệm chưa bao lâu, thân tâm bỗng-nhiên không-tịch; trong hai mươi mốt ngày thì các lậu tập tiêu-diệt hết, thành quả A-la-hán, được Phật ấn-ký, chứng bậc vô-học. Nay Phật hỏi viên-thông, thì như chỗ sở-chứng của con, là xả bỏ thân chấp, thuần một giác-tánh, ấy là thứ nhứt.

LƯỢC GIẢI

          Ông Tất-lăng-già-bà-ta (Tàu dịch là Dư-tập) nhân tu thân-căn mà ngộ-nhập viên-thông. Giác-tâm thanh-tịnh vốn thường bất-biến, hàm-dung không có năng-sở, không có trong ngoài, không bị khổ vui làm lay-động; chúng-sanh nhơn mê, khởi ra vọng-tưởng phân-biệt, chấp có ngoại cảnh, có nội thân, cuộc tánh biết nơi thân-căn làm nơi y-chỉ, mà lãnh nạp các cảnh thuận nghịch giữa thế-gian. Vì vậy nên không tránh được các món khổ. Ông Tất-lăng-già-bà-ta nghe theo lời Phật, quán khổ-đế giữa thế-gian trong khi đi khất-thực, bấc-giác chân đạp nhầm gai độc, đau buốt toàn thân, mà càng chứng rõ khổ-đế một cách thống-thiết. Nhân đau nhứt mà phát suy-nghĩ: tự mình biết mình đang đau; vậy đã có cái đau lại có cái đau; đau là cái biết hư-vọng nơi thân-căn, tùy nhân-duyên ngoại-cảnh mà phát-hiện có năng có sở; chữ “biết đau” chính là chỉ giác-tâm thanh-tịnh, ra ngoài có không, dù đau hay không đau cũng không thể làm tăng giảm. Ngặt vì trong lúc tâm ngã pháp chưa tiêu, nên tướng năng sở vẫn còn hiện-tiền, cần phải nhiếp niệm vậy, sau mới không cả thân tâm, đoạn trừ năng sở, không thấy có cái tướng đau, không thấy cái tướng bị đau, chỉ thuần một giác-tâm thanh-tịnh. Lúc ấy, chẳng những giác tức là giác, mà mê cũng tức là giác; tánh giác hoàn-toàn viên-mãn không còn bị điều chi ô-nhiễm.

HT. Thích Thiện Hoa
Quay lại In bản tin này Gửi tin này cho bạn bè  
 BÀI HỌC KẾ TIẾP
(Phật Học Phổ Thông Khóa thứ VII)
BÀI THỨ 13: PHẬT BẢO NGÀI VĂN THÙ LỰA PHÁP TU VIÊN THÔNG
 CÁC BÀI CÙNG CHỦ ĐỀ
 

Xem tin ngày:


Trang Chủ | Lịch Sinh Hoạt | Hình Ảnh | Âm Nhạc | Trắc Nghiệm |  Xem Phim | Liên Kết |  Liên Hệ
Liên hệ kimcangtuvien@yahoo.com
4771 Browns Mill Road Lithonia Georgia 30038-2604 Tel:(770) 322-0712